6.1.2 Samkeppnisforskot

Í hverju felst samkeppnisforskot?
Stundum er erfitt að skilja hvers vegna hlutirnir ganga sérstaklega vel á ákveðnum svæðum frekar en öðrum. Við sjáum lönd eða landsvæði erlendis sem geta ekki talist auðlindarík en ná þó ótrúlegum árangri í stjórnun efnahags og framþróun lífsgæða. Sum landsvæði hafa náð góðum árangri á afar skömmum tíma, og nægir þar að nefna Japan og nýlegt dæmi er Írland.

Michael Porter leggur áherslu á að hagsæld landsvæða séu sjálfsköpuð en ekki arfur. Hann segir samkeppnishæfni svæða ráðast að hluta til af hæfileikanum til að nýskapa og koma fram með nýjar lausnir á þekktum vandamálum. Það eykur hæfni fyrirtækja og svæða alþjóðlega ef í samfélaginu er mikil samkeppni fyrir, og kröfuharðir viðskiptavinir. Um leið og samkeppni á meðal nútímafyrirtækja byggir í auknum mæli á sköpun og notkun þekkingar hefur hlutverk landsvæða sem slíkra orðið mikilvægara. Samkeppnisforskot svæða kemur gjarnan fram

í samkeppnisforskoti fyrirtækjanna sem þar er að finna. Þegar fyrirtæki reyna að mynda samkeppnisforskot kemur í ljós að þau eru háð ýmsum þáttum í umhverfinu sem þau starfa í. Spurningin er hvernig búið er að fyrirtækjunum, hvaða magn er af hæfu starfsfólki í viðkomandi umhverfi, hvernig aðgangur er að fjármagni o.s.frv. Jafnvel gildi og viðmið viðkomandi samfélags, menning og auðvitað gerð hagkerfis, hafi áhrif á hæfileikann til að keppa.

Mynd 5.4 Frá auðlindum og hæfni til samkeppnisforskots.

Umfjöllunin hér á undan er til að sýna fram á hvaða leiðir eru færar til að mynda öflugt samkeppnisforskot fyrir Eyjafjarðarsvæðið með til að mynda fjarvinnslutækni, núverandi þekkingu og þekkingu framtíðarinnar. Samkeppnisforskot verður ekki til af sjálfu sér og því er nauðsynlegt að sveitarfélög, hagsmunafélög, fyrirtæki og stofnanir sjái hag sinn í því að snúa bökum saman og sameinast um samkeppnisforskot, sbr. umfjöllun í 2. kafla skýrslunnar.

Hvert er samkeppnisforskot Eyjafjarðar?
Almenn þekking og hæfni á svæðinu í sjávarútvegi, þ.m.t. innan upplýsingatækninnar, er svið þar sem hægt er að segja að Eyjafjarsvæðið hafi nú þegar náð ákveðnu samkeppnisforskoti. Þetta er svið sem Eyjafjarðarsvæði getur haldið áfram að ná frekari yfirburðum á í framtíðinni, innlands og jafnvel alþjóðlega. Eins og fyrr segir er þarna um að ræða samspil þeirra hæfu fyrirtækja á sviði sjávarútvegs sem á svæðinu eru og Háskólans á Akureyri, í samvinnu við stoðstofnanir sjávarútvegs í landinu. Myndast hefur mikil hæfni meðal þeirra fyrirtækja sem þjóna sjávarútvegsfyrirtækjum á sviði upplýsingatækni. Þetta er svið sem hægt er að sinna vel með aðstoð fjarvinnslutækni og því vissulega ástæða til að gefa þessum möguleika gaum og byggja frekar upp þessa þekkingu, sem ætti svo að vera hægt að selja um allt land og út fyrir landsteinana með aðstoð fjar- og gagnavinnslulausna.

Niðurstaða verkefnisins bendir ótvírætt til þess að á heilbrigðissviði liggi m.a. mestu framtíðarmöguleikar svæðisins. Á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri hefur myndast sérhæfni, meðal lækna og annars starfsfólks, og yfirburðir á vissum sviðum, sem fela eða geta falið í sér samkeppnisforskot, jafnvel alþjóðlega. Nú þegar er fjar- og gagnavinnslutækni nýtt í fjarlækningaskyni, við myndgreiningar o.fl. Innan upplýsingatækninnar, með áherslu á heilbrigðissvið, leynast miklir möguleikar sem rétt er að athuga gaumgæfilega, en margt mætti gera í þessu sambandi til að þróa frekara samkeppnisforskot. Þessu til viðbótar er hægt að benda á að samkvæmt niðurstöðu tengslarits eru verkefni á heilbrigðissviði talin vera vænlegust fyrir svæðið.

Undanfarin ár hefur Eyjafjarðarsvæðið verið í fararbroddi á landinu hvað varðar þróun og framkvæmd fjarkennslu og er sú þekking sem er til staðar grundvöllur fyrir áframhaldandi forskoti á þessu sviði. Í þessu skyni má nefna það starf og þá þekkingu sem er innan Verkmenntaskólans á Akureyri og Háskólans á Akureyri. Niðurstöður tengslarits staðfesta þetta því á meðal 16 vænlegustu verkefnahugmynda voru nokkur á kennslufræðilegu sviði.

Að lokum má nefna að það getur talist á ákveðinn hátt samkeppnisforskot, að á svæðinu er í boði rólegt og fjölskylduvænt umhverfi á sama tíma og bjóðast spennandi störf við krefjandi verkefni.

Atvinnuþróunarfélag Eyjafjarðar - Strandgötu 29 - 600 Akureyri
Sími 4612740 - Fax 4612729 - Netfang: - Veffang: afe.is