3.3.2 Tengingar fyrirtækja og stærri notenda

Smærri fyrirtæki og einstaklingar geta nýtt sér samskonar leiðir til að tengjast Internetinu en stærri fyrirtæki hafa þörf fyrir meiri bandbreidd og öryggi en þeir möguleikar sem getið er hér að ofan bjóða upp á. Fyrirtækjum stendur til boða bandbreidd sem er allt að 155 (620) Mb/s á viðráðanlegu verði.

Leigulínur
Fyrirtæki nýta sér gjarnan fastlínutengingar um s.k. leigulínur til þess að fá bandbreidd sem er allt að 2 Mb/s á leigulínum. Með leigulínum myndast fyrst og fremst möguleiki á tengingu frá a til b og er hægt að flytja nánast hvað sem er yfir leigulínur ásamt því að samtengja símstöðvar og tölvukerfi. Þar fyrir utan eru leigulínur notaðar sem tenging fyrirtækja inn í almenna símkerfið.

Verð á þjónustu af þessu tagi á milli byggðarlaga hefur lækkað og kostnaður við leigulínur innan bæja hafa lækkað verulega ef aðili er að tengja saman tvo staði innan sama bæjar. Einnig er nú minni kostnaður við að auka bandbreidd en áður var, þar sem verðið tekur nú minna mið af flutningsgetu. Stofnkostnaður og rekstrarkostnaður miðast við fjarlægðir og hækkar eftir því sem að fjarlægðin er meiri. Þetta hefur m.a. skapað þann ójöfnuð á milli höfuðborgarsvæðis og landsbyggðarinnar hvað varðar rekstrarkostnað fyrirtækja sem þurfa á tækninni að halda. Nánar er vikið að þessu síðar í skýrslunni.

Helsti kosturinn við þessa tengingu er sá að lítil hætta er á að utanaðkomandi aðstæður eða álag frá öðrum séu að trufla sambandið.

Háhraðanet
Háhraðanetið er kerfi sérstaklega hannað til tölvusamskipta og á fátt sameiginlegt með leigulínum. Meginmunurinn á þeirri umferð sem Internetþjónustur flytja og háhraðanetið er sá að netþjónustur flytja aðeins einn samskiptastaðal, en háhraðanetið flytur marga, sk. fjölstaðlasamskipti. Háhraðanetið er samnýtingarnet og byggir á tveimur þáttum, tengistöðvum (hnútum) í símstöðvum víða um land og leigulínum sem tengja hnútana saman. Háhraðanetið er sjálfstæð virðisaukandi starfsemi innan Landssímans og tekur á leigu línur af grunnneti fyrirtækisins. Í háhraðanetinu er t.d. 2 Mb/s leigulína milli Reykjavíkur og hnúts á Akureyri. Háhraðanetið er fyrst og fremst notað til að samtengja tölvukerfi og til tenginga inn á Internetið.

Frame Relay
Frame Relay, sem Landssíminn býður upp á, er gagnaflutningsþjónusta sem byggir á Frame Relay stöðlum og tryggir ákveðna bandbreidd sem í dag er frá því að vera 64 kb/s upp í allt að 2 Mb/s. Gjaldið stýrist af því hversu hátt hlutfall af bandbreiddinni er tryggt. Frame Relay-þjónustan hentar til samtengingar staðarneta og einkasímstöðva og býður upp á flutning tals, mynda og gagna um sömu flutningsleið. Frame Relay veitir hágæða fjarskiptaþjónustu yfir ATM-netið. Búnaður viðskiptavina þjónustunnar tengist Frame Relay netinu með fasttengdum leigulínum og milli tveggja staða er sett upp ein eða fleiri fastar sýndarrásir (PVC). Fyrir hverja sýndarrás er skilgreint hve mikið gagnamagn getur farið um hana á hverjum tíma (CIR gildi). Viðskiptavinir geta sett meiri umferð á sambandið en tilgreint er með CIR-gildi og kemst hún á endastað að því tilskyldu að nægileg flutningsgeta sé til staðar í Frame relay netinu. Umferð sem er umfram CIR gildið er merkt sérstaklega og Frame Relay netið getur hafnað henni.

Frame Relay er fyrst og fremst notað til að tengja saman tölvukerfi og símstöðvar og fyrir þjónustutengingar, svo sem tengingar inn á Internetið og fyrir ADSL þjónustu.

ATM (Asyhncronous Transfer Mode)
Þar sem þörf er á meiri hraða en 2 Mb/s sem Frame Relay býður upp á, stendur ATM tenging til boða. ATM fjarskiptastaðallinn nýtir þann mikla hraða sem ljósleiðari felur í sér og möguleiki er á tengihraða allt upp í 155 Mb/s. ATM netið er í raun burðarnet milli staða, til að tengjast því þarf að hafa ADSL, FrameRelay, eða ATM tengingar til notandans.

ATM gagnaflutningsþjónusta hefur frá upphafi verið þróuð til að geta borið alla þekkta fjarskiptaþjónustu, tal, myndir og gögn. ATM er pakkaskiptur fjarskiptamáti þar sem allir pakkar eru jafn langir og eru kallaðir sellur. Í ATM eru settar upp sýndarrásir (Virtual Channel, VC) milli notenda og virðist notendum þeir því njóta kosta rásaskiptra fjarskipta. Miðað við aðra fjarskiptahætti, svo sem X-25, er ATM nokkuð einfaldur háttur þar sem ýmsar aðgerðir (t.d. villu- og flæðismeðhöndlun) hafa verið fjarlægðar. Í staðinn verður meðhöndlun gagnanna í fjarskiptanetunum mun einfaldari og hraðari. Notendur ATM nets geta tengst því með mismunandi bithraða frá 2 til 155 Mb/s.

ATM leyfir tengingu á ljósleiðara milli aðila, sem er allt að 2, 10, 100 eða 155 Mb/s. Til viðbótar við höfuðborgarsvæðið eru nú tengipunktar inn á ATM-netið á ýmsum stöðum um landið. Í dag eru tengipunktar á Akureyri, Ísafirði, Patreksfirði, Stykkishólmi, Borgarnesi, Akranesi, Siglufirði, Húsavík, Sauðárkróki, Blönduósi, Raufarhöfn, Egilsstöðum, Neskaupstað, Reyðarfirði, Selfossi, Keflavík, Höfn í Hornafirði, Vestmannaeyjum og Hvolsvelli. Stefnt er að frekari fjölgun og er takmarkið að 90% fyrirtækja á landinu verði í innan við þriggja kílómetra fjarlægð frá skiptistöð. Í dag er boðið upp á hámark 2Mb/s tengingar milli þessara tengipunkta.

ATM opnar aðgang að Internetþjónustu, tengingum til útlanda í gegnum alheimsnet Equant, tengingum út á land, háhraðatengingum innan höfuðborgarsvæðisins og ADSL fjarvinnulausn auk annarra þjónustuflokka sem eru og verða á netinu í framtíðinni. Með ATM er mögulegt að samtengjast öllum þeim aðilum sem eru/verða á netinu. Í þessu sambandi þarf einungis að setja upp fyrrnefnda sýndarrás á milli aðila.

Þegar fyrirtæki tengjast ATM netinu er hægt að tengjast öðrum sem komnir eru á netið í gegnum s.k. sýndarrás á milli fyrirtækjanna. Mánaðargjöld eru mismunandi eftir því hversu há bandvídd er tryggð.

Mynd 3.5 Dæmi um ATM tengingu á milli fyrirtækja.

ATM er aðallega notað til að samtengja tölvukerfi og símstöðvar og getur flutt nánast hvað sem er. ATM er, eins og áður hefur komið fram, burðarnet fyrir ADSL. Landssíminn sér ATM fyrir sér sem sitt aðalnet í framtíðinni.

Örbylgjunet
Mögulegt er fyrir fyrirtæki að tengjast sín á milli með því að setja upp örbylgjusenda og miðast það við að "sjónlína" sé á milli loftneta og er háð sendistyrk. Kostnaður við örbylgjusenda hefur lækkað að undanförnu og nýta æ fleiri sér þennan möguleika. Á höfuðborgarsvæðinu eru nokkur fyrirtæki sem bjóða aðgang að dreifinetum sem nota örbylgjusambönd.

Gervihnettir
Hér á landi mun vera einn aðili sem hefur 2 Mb/s tengingu um gervihnött. Tengingar af þessari gerð gætu verið framtíðarkostur en yfirleitt eru þær einátta, þ.e. til notandans, en hann sendir gögn oftast frá sér um jarðbundnari leiðir.

Atvinnuþróunarfélag Eyjafjarðar - Strandgötu 29 - 600 Akureyri
Sími 4612740 - Fax 4612729 - Netfang: - Veffang: afe.is